Edere ya bụ April Ignacio

April Ignacio bụ nwa amaala nke Tohono O'odham Nation na onye nchoputa nke Indivisible Tohono, otu grassroots obodo na-enye ohere maka itinye aka na obodo na mmụta karịa ịtụ vootu maka ndị otu Tohono O'odham Nation. Ọ bụ onye na-akwadosi ike maka ụmụ nwanyị, nne ruo isii na onye na-ese ihe.

Ime ihe ike a na-eme ụmụ nwanyị ụmụ amaala emeziwanye ka anyị na-anọdụ ala n'eziokwu a na-ekwughị okwu, nke aghụghọ na ahụ anyị abụghị nke anyị. Ihe mbụ m chetara maka eziokwu a bụ eleghị anya mgbe m dị afọ 3 ma ọ bụ 4, agara m mmemme HeadStart n'ime obodo a na-akpọ Pisinemo. Echetara m na a gwara m ekwela ka onye ọ bụla kuru gị dị ka ịdọ aka ná ntị sitere n'aka ndị nkụzi m mgbe m na-aga njem ubi. Echetere m na m na-atụ egwu na n'ezie mmadụ ga-anwa "kpọrọ m" mana aghọtaghị m ihe nke ahụ pụtara. Amaara m na m ga-anọrịrị n'ebe dị anya site n'ebe onye nkuzi m nọ na mụ, dị ka nwatakịrị dị afọ 3 ma ọ bụ 4 wee mata na mberede nke ọma gburugburu m. Aghọtara m ugbu a dị ka onye toro eto, na e bufere m ọrịa ahụ, ebufekwara m ya n'aka ụmụ m. Ọkpara m na nwa m nwoke na-echeta ịbụ onye m na-ezi ekwela ka onye ọ bụla kuru gị ka ha na-eme njem ebe m na-anọghị. 

 

Ime ihe ike mere eme megide ụmụ amaala na United States ewepụtala ihe na-emekarị n'etiti ọtụtụ ndị ebo na mgbe a gwara m ka m nye nkọwa zuru oke banyere ụmụ nwanyị na ụmụ nwanyị na-efunahụ na gburu egbu.  gbalịsiri ike ịchọta okwu ndị anyị ga-ekwu maka ahụmịhe ndụ anyị na-ekekọrịta nke na-adị ka ọ bụ ajụjụ mgbe niile. Mgbe m kwuru ahụ anyị abụghị nke anyị, M na-ekwu maka nke a n'ime akụkọ ihe mere eme. Gọọmenti United States kwadoro mmemme nke mbara igwe ma gbasoo ụmụ amaala obodo a n'aha "ọganihu". Ma ọ bụ ịkwaga ụmụ amaala n'ala nna ha n'ike n'ike, ma ọ bụ na-ezu ohi ụmụaka n'ụlọ ha ka etinye ha n'ụlọ akwụkwọ abanye n'ofe mba ahụ, ma ọ bụ mmanye sterilization nke ụmụ nwanyị anyị na Ọrụ Ahụike India site na 1960 n'ime afọ 80. A manyere ụmụ amaala ịlanarị n'akụkọ ndụ nke jupụtara n'ime ihe ike na ọtụtụ oge ọ na-adị ka à ga-asị na anyị na-eti mkpu ka ọ bụrụ ihe efu. Ọtụtụ ndị anaghị ahụ akụkọ anyị anya, a naghị anụ okwu anyị.

 

Ọ dị mkpa icheta na e nwere mba agbụrụ 574 na United States na nke ọ bụla pụrụ iche. Na Arizona naanị enwere mba iri abụọ na abụọ dị iche iche, gụnyere ntụgharị sitere na mba ndị ọzọ na mba ahụ niile na-akpọ ebe obibi Arizona. Yabụ nchịkọta data maka ụmụ nwanyị na ụmụ agbọghọ na-efu efu ma gbuo ya bụ ihe ịma aka na ọ fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ihe na-agaghị ekwe omume omume. Anyị na-agbasi mbọ ike ịmata ọnụọgụgụ nke ụmụ nwanyị na ụmụ agbọghọ ndị e gbuworo, na-efu efu, ma ọ bụ ndị ewerela. Nsogbu nke mmegharị a bụ ụmụ nwanyị ụmụ amaala na-eduzi, anyị bụ ndị ọkachamara nke anyị.

 

N'obodo ụfọdụ, ndị na-abụghị ụmụ amaala na-egbu ụmụ nwanyị. N'ime obodo m, 90% nke ikpe nke ụmụ nwanyị e gburu, bụ ihe kpatara ime ihe ike n'ụlọ na nke a na-egosipụta na usoro ikpe agbụrụ anyị. Ihe dị ka 90% nke ikpe ụlọikpe a na-anụ n'ụlọ ikpe agbụrụ anyị bụ ikpe ime ihe ike n'ụlọ. Ọmụmụ ihe ọ bụla nwere ike ịdị iche dabere na ọnọdụ mpaghara, mana nke a bụ ihe ọ dị na obodo m. Ọ dị mkpa na ndị mmekọ obodo na ndị mmekọ ghọtara na-efu efu ma gbuo ụmụ amaala ụmụ nwanyị & ụmụ agbọghọ bụ nsonaazụ nke ime ihe ike megide ụmụ nwanyị na ụmụ agbọghọ. Mgbọrọgwụ nke ime ihe ike a gbanyere mkpọrọgwụ na usoro nkwenye oge ochie nke na-akụzi nkuzi aghụghọ banyere uru nke ahụ anyị - nkuzi nke na-enye ikike ka a na-ewere ahụ anyị n'agbanyeghị ihe ọ bụla kpatara ya. 

 

M na-enwekarị nkụda mmụọ maka enweghị mkparịta ụka nke etu anyị anaghị ekwu maka ụzọ isi gbochie ime ihe ike n'ime ụlọ kama kama anyị na-ekwu maka otu esi agbake wee chọta ụmụ nwanyị na ụmụ agbọghọ na-efu efu ma gbuo.  Eziokwu bụ na e nwere usoro ikpe ziri ezi abụọ. Otu nke na-enye ohere ka nwoke eboro ebubo n'ike n'ike, mmegide mmekọahụ, na iyi egwu mmekọahụ, gụnyere nsusu ọnụ na-enweghị nkwenye na ịkparịta ụka nke opekata mpe ụmụ nwanyị 26 kemgbe 1970 ka ọ bụrụ Onye isi ala 45th nke United States. Usoro a yiri nke a ga-ewu ụkpụrụ iji sọpụrụ ndị ikom na-edina ụmụ nwaanyị ndị ha mere ohu. Ma mgbe ahụ enwere usoro ikpe ziri ezi maka anyị; ebe ime ihe ike megide ahụ anyị na iwere ahụ anyị na-adịbeghị anya ma na-enye ìhè. Daalụ, enwere m.  

 

Na Nọvemba nke afọ gara aga, ọchịchị Trump bịanyere aka na Executive Order 13898, na-etolite Task Force on Missing and Murdered American Indian and Alaskan Natives, nke a makwaara dị ka "Operation Lady Justice", nke ga-enyekwu ikike imepe ọtụtụ ikpe (ikpe a na-edozighị na oyi). ) nke ụmụ nwanyị ụmụ amaala na-eduzi oke ego karịa site na Ngalaba Ikpe Ziri Ezi. Agbanyeghị, enweghị iwu ma ọ bụ ikike ọzọ na-abịa na Operation Lady Justice. Iwu a na-ekwu nwayọ nwayọ na enweghị ọrụ na itinye ụzọ maka idozi okwu oyi na mba India na-ekwenyeghị nnukwu mmerụ ahụ na ọgbaghara nke ọtụtụ ezinụlọ na-ata ahụhụ ogologo oge. Anyị ga-eleba anya n'ụzọ atumatu anyị na enweghị ụzọ nke ihe onwunwe na-enye ohere maka ịgbachi nkịtị na ikpochapụ ọtụtụ ụmụ nwanyị na ụmụ agbọghọ na-efu efu na ndị e gburu.

 

Na October 10th na Savanna Act na Not-Invisible Act ka abanyela n'iwu. Iwu Savanna ga-emepụta ụkpụrụ ahaziri ahazi maka ịzaghachi ikpe nke ndị America efu na-efu efu na igbu ọchụ, na ndụmọdụ ndị agbụrụ, nke ga-agụnye ntụzịaka maka imekọ ihe ọnụ n'etiti agbụrụ, gọọmentị etiti, steeti na ndị mmanye iwu mpaghara. Iwu anaghị ahụ anya ga-enye ohere maka ebo dị iche iche ịchọ mbọ mgbochi, onyinye na mmemme metụtara efu (were) na ogbugbu nke ụmụ amaala.

 

Ka ọ dị ugbu a, iwu nke ime ihe ike megide ụmụ nwanyị ka agafebeghị na Senate. Iwu ime ihe ike megide ụmụ nwanyị bụ iwu na-enye nche anwụ nke ọrụ na nchekwa maka ụmụ nwanyị na-enweghị akwụkwọ na transwomen. Ọ bụ iwu nyere anyị ohere ikwere na iche ihe dị iche maka obodo anyị nke na-erikpu n'oke ime ihe ike. 

 

Ịhazi ụgwọ ndị a na iwu na iwu ndị isi bụ ọrụ dị mkpa nke mere ka a ghọtakwuo okwu ndị buru ibu, mana m ka na-adọba ụgbọala n'akụkụ ụzọ ọpụpụ nke ebe a na-adọba ụgbọala na steepụ. M ka na-echegbu onwe m banyere ụmụ m ndị inyom bụ́ ndị nanị ha na-aga obodo. Mgbe ị na-ama aka nwoke na-egbu egbu na nkwenye na obodo m, ọ na-ewe mkparịta ụka na Onye Nlekọta Ụlọ Akwụkwọ High School iji kwenye ikwe ka ndị otu egwuregwu football ya sonye na mgbalị anyị iji mepụta mkparịta ụka na obodo anyị banyere mmetụta nke ime ihe ike. Obodo ebo nwere ike na-eme nke ọma mgbe e nyere ha ohere na ike n'otú ha si ele onwe ha anya. Ka emechara, anyi ka nokwa ebea. 

Banyere Tohono na-adịghị ahụ anya

Indivisible Tohono bụ ọgbakọ obodo nke na-enye ohere maka itinye aka na agụmakwụkwọ obodo karịa ịtụ vootu maka ndị otu Tohono O'odham Nation.